16 Mayıs 1919
günü Mustafa Kemal Atatürk ve arkadaşlarının, İstanbul’dan Bandırma vapuru ile
başlayan yolculuğu,19 Mayıs 1919 tarihinde Samsun’a çıkarak, İtilaf devletlerinin
işgaline karşı Kurtuluş Savaşının ilk meşalesinin yakıldığı gündür.
Samsun,
işgal kuvvetleri için stratejik öneme sahip noktalardan biriydi. Karadeniz’den
Orta Anadolu’ya açılan en rahat ve en güvenilir bir kapıydı. İşgal kuvvetlerinden
İngiliz’ler 9 Mart 1919 tarihinde Samsun’a askeri birlik çıkararak bu kapıyı
kapatmak istemişlerdir. Bu işgal girişimine tepki olarak, Türk Makineli Tüfek
Birliğinden Hamdi adında genç bir Teğmen askerlerini alarak, dağa çıkmış ve
dikkatleri üzerine çekmiştir. İşgal kuvvetlerinin dikkatinin dağıtılması ile
Mustafa Kemal Atatürk ve arkadaşları Samsun’a çıkarak, Kurtuluş savaşının ilk
kıvılcımını ateşlemiştir.
Türkiye
Cumhuriyetinin kurulması ile ilk defa 1926 yılında Gazi günü adı altında Samsun’da
kutlanmıştır. 24 Mayıs 1935 tarihinde Atatürk Günü adı ile resmiyet
kazanmıştır. Beşiktaş kulübünün girişimleri ile Fenerbahçe Stadında, kutlanan
ilk 19 Mayıs kutlamaları, Galatasaraylı ve Fenerbahçeli yüzlerce sporcunun da
katılımları ile spor günü ve spor bayramı haline gelmiştir. Bu organizasyondan sonra
yapılan Spor Kongresinde söz alan, Beşiktaş Kulübü Kurucu Üyesi Ahmet Fetgeri
Aseni, Atatürk Günü olarak kutlanan bu günü, tüm Gençliğe mal edilmesi için ‘’19
Mayıs Gençlik ve Spor Bayramı’’ adı ile her yıl yapılmasını teklif etmiştir. Kongrede
oylanarak kabul edilen bu öneri, Atatürk’ün de onayıyla yasalaşmıştır. 20
Haziran 1938 tarihli kanunla ‘’Gençlik ve Spor Bayramı’’ olarak Ulusal bir
bayram olarak Gençliğe armağan edilmiş, her yıl kutlanmaya başlanmıştır. 12
Eylül 1980 Darbesinden sonra ‘’Atatürk’ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı’’ adını
almıştır.
Her
yıl 19 Mayıs günü Türkiye’nin dört bir yanında spor gösterileri ve törenlerle
kutlanır.
‘’Gençlikten
Atatürk Sevgisiyle Cumhurbaşkanına’’ yazan ve ‘’Sevgi Bayrağı’’ olarak
adlandırılan dev bir bayrak Kurtuluş Yolundaki tütün iskelesinden karaya
çıkarılarak, Samsun Valisine verilir. Daha sonra Bayrak, Cumhurbaşkanına
sunulmak üzere genç atletlere teslim edilir. Samsun’dan yola çıkan genç
atletler, Amasya, Tokat, Sivas, Erzincan, Erzurum, Kayseri, Nevşehir, Kırşehir ve
Kırıkkale’den sonra 19 Mayıs törenlerinde, ‘’Sevgi Bayrağı’’ Cumhurbaşkanına
sunulur.
Ercan ÇETİN
BEYKOZ EĞİTİM VE SPOR
